TikTok İçin Ehemiyetli Haftalar: Belirsizlik Bitecek Mi?
TikTok’un geleceği bu hafta netleşiyor. Uzun süredir devam eden siyasi tartışmalar, davalar ve yasaklama tehditleri sona ermenin eşiğinde. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Pazar günü yaptığı açıklamada önemli bir durumu paylaştı. Bessent, ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Perşembe günü uzun zamandır müzakere edilen bir anlaşmayı “tamamlamasının” beklendiğini belirtti. Bu anlaşma, TikTok’un ABD’de yeni sahiplik koşulları altında faaliyet göstermeye devam etmesine olanak tanıyacak.
ABD ve Çin anlaştı: TikTok krizinde sona gidiliyor
Elbette Perşembe günü bir anlaşma olmadan geçebilir. Süreç boyunca tarihler ve son teslim tarihleri değişkenlik gösterdi. Başkan Trump, TikTok ile ilgili değişiklikler için daha önce pek çok tarih belirlemiş ve bu tarihler birçok kez ertelenmişti. Hatta TikTok, planlanan bir yasaktan kısa bir süre önce, Ocak ayında geçici olarak çevrimdışı olmuş, fakat ertesi gün tekrar aktif hale gelmişti. Uygulamanın ABD’deki tartışmalı geçmişi 2020 yılında, Washington’un uygulamanın Çinli mülkiyeti ve olası veri güvenlik açıkları hakkında endişelerini dile getirmesiyle başlamıştı.
Kongre, 2024 yılında TikTok’un Pekin merkezli ana firması ByteDance’i ABD pazarını terk etmeye (satmaya) ya da tamamen yasaklamaya zorlayan bir yasayı onayladı. Video paylaşım platformu, o zamandan beri birçok başkanlık kararnamesi, mahkeme mücadelesi ve başarısız satın alma girişimi ile karşı karşıya kaldı. ABD Yüksek Mahkemesi de bu yılın başlarında elden çıkarma emrini onayladı ve yasağın ifade özgürlüğünü ihlal edeceği yönündeki iddiaları reddetti. Bu karar, her iki tarafı da yeniden müzakere masasına oturmaya sevk etti. Trump, 25 Eylül’de yeni sahipliğin ABD merkezli olmasına ve çoğunluğunun Amerikalı yatırımcılardan oluşmasına izin veren bir kararname imzaladı.
Anlaşmanın en kritik unsurlarından biri TikTok’un algoritması. Beyaz Saray, Eylül ayında TikTok algoritmasının ABD’de işletileceğini ve Amerikalı teknoloji şirketi Oracle tarafından denetleneceğini doğruladı. Özel sermaye şirketi Silver Lake ve Dell Technologies’in kurucusu Michael Dell de yatırımcılar arasında yer alacak. Trump ayrıca News Corp’un kurucusu Rupert Murdoch ve oğlu Lachlan Murdoch’un da sahiplik grubu içinde olacağını belirtmişti. Ancak CNN daha sonra yatırımcının, bireysel olarak Murdoch’lar değil, onların medya şirketi Fox Corp olacağını bildirdi.
ABD’nin, TikTok’un ana sahibi ByteDance’in Çin hükümeti tarafından bu önerileri, Çin yanlısı ve ABD karşıtı yollarla kullanmaya zorlanabileceği endişeleri nedeniyle tartışmalı bir konu haline geldi. Yeni TikTok anlaşmasına göre algoritma, ABD kullanıcı verileri üzerinde yeniden eğitilecek.
TikTok kullanıcıları için bu sözde anlaşma, ABD’de kültürel bir simge haline gelmiş olan uygulamaya erişimi sürdürebilir ve kapanma tehditlerini ortadan kaldırabilir. Yeni düzenleme çerçevesinde, TikTok’un ABD kullanıcı verileri yerel olarak saklanacak ve özel bir denetim kurulunun yönetimine geçecek. Bu durum, veri gizliliği konusundaki endişeleri bulunan birçok Amerikalıya huzur verebilir. Trump ve Xi, Perşembe günü Kore’de tekrar bir araya gelecek, bu da bir TikTok anlaşmasının bu hafta sonunda duyurulabileceği anlamına geliyor. Ancak anlaşmanın yürürlüğe girmesi ve mülkiyetin değişimi muhtemelen aylar alacaktır.
Yeni yapıya dair bazı kaygılar da mevcut. Oracle’ın kurucu ortağı Larry Ellison’ın Trump’ın şahsi bir arkadaşı olması, bazı kullanıcılar arasında algoritmanın sağ eğilimli siyasi içerikleri öne çıkaracağı korkusunu doğuruyor. NPR’da yakın zamanda yayımlanan bir haberde, analistlerin böyle bir durumun olabileceğini ama mevcut kitleyi yabancılaştırmaktan kaçınmaları gerektiğini belirttiği ifade edildi. Siz bu yeni yapı hakkında ne düşünüyorsunuz? Veri güvenliği kaygılarınız bu anlaşma ile giderilmiş olur mu?
