Teknoloji Haberleri

Yapay Zekanın Enerji İhtiyacı Küresel Bir Krizi Tetikleyebilir


Yapay zekanın enerji sorunu küresel bir krizi tetikleyebilir
Yapay zekanın yükselişi, sadece teknolojik yenilikleri değil, küresel enerji kullanımlarını da köklü bir şekilde değiştiriyor. Joule dergisinde yayımlanan yeni bir analize göre, yapay zeka uygulamaları şu anda dünya genelindeki veri merkezlerinin enerji tüketiminin yüzde 20’sini oluşturmakta. Bu oranın yıl sonuna kadar iki katına çıkması bekleniyor; yani veri merkezlerinin tükettiği toplam elektriğin neredeyse yarısını yapay zeka oluşturacak.

Kripto madenciliğinden daha fazla enerji tüketiyor

Bu çarpıcı analiz, çevresel etki üzerine çalışan Digiconomist’in kurucusu Alex de Vries-Gao’ya ait. Araştırmaya göre, yapay zeka uygulamalarının global enerji talebi bu yıl sona ermeden Bitcoin madenciliğini geride bırakacak.

Vries-Gao, “Bitcoin madencilerinin mevcut konumlarına ulaşmak için harcadıkları miktar, Google, Microsoft ve diğer büyük teknoloji firmalarının [yapay zekaya] yatırdıkları ile kıyaslandığında oldukça küçük kalıyor. Bu artış çok daha hızlı gerçekleşiyor ve çok daha büyük bir tehdit oluşturuyor.” şeklinde yorum yapıyor.

Yapay zekanın bu denli enerjiye gereksinim duyması, teknoloji devlerinin iklim hedeflerini doğrudan tehdit etmektedir. Google’ın 2024 Sürdürülebilirlik Raporu’na göre, şirketin sera gazı emisyonları 2019’dan bu yana yüzde -48 oranında arttı. Rapor, yapay zekanın bu artışta önemli bir rol oynadığını açıkça belirtiyor.

Veri merkezleri, yalnızca 5 yılda 900 TWh tüketime ulaşacak

Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Nisan ayında yayımladığı rapora göre, veri merkezleri 2024 yılında dünya çapında tüketilen elektriğin yüzde 1,5’ini (yaklaşık 415 teravatsaat) tüketmeye devam edecek. Bu miktar, Suudi Arabistan’ın yıllık enerji tüketimiyle benzerlik göstermekte. AI destekli hizmetlerin yaygınlaşmasıyla bu oranın 2030 yılına kadar 900 TWh’yi aşması bekleniyor.


Yapay zekanın enerji sorunu küresel bir krizi tetikleyebilir
Diğer yandan, veri merkezlerinde tüketilen enerjinin ne kadarının doğrudan yapay zekaya ait olduğu henüz netlik kazanmış değil. Veri merkezleri yalnızca AI değil; bulut hizmetleri ve web altyapıları gibi birçok hizmete ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca, teknoloji şirketleri enerji tüketim verilerini kamuoyuyla paylaşmama konusunda isteksiz davranıyor. Bu nedenle yapay zeka için gizli bir enerji tüketicisi demek mümkün olabilir.

Bu nedenle De Vries-Gao, yapay zeka enerji tüketimini anlamak için kullanıcı tarafı yerine donanım üretim zincirine odaklanmış. Özellikle Tayvan merkezli TSMC’nin — Nvidia, Google ve AMD gibi şirketlere yapay zeka çipleri üreten dünyanın en büyük üreticisi — kapasitesi üzerinde çalışmaktadır.

Yapay zeka, 2025’te İsviçre düzeyinde elektrik tüketecek

Yayımlanan tahminlere göre, mevcut üretim seviyeleri korunursa, 2025 yılı itibarıyla yapay zeka yaklaşık 82 TWh elektrik tüketecek. Bu miktar, İsviçre’nin yıllık enerji ihtiyacına eşdeğerdir. Ancak donanım üretimi iki katına çıkarsa, bu tüketim düzeyinin de buna paralel artabileceği ve yıl sonunda veri merkezi enerji talebinin yüzde 50’sine ulaşabileceği ifade edilmektedir.

Elbette, yapay zeka ve enerji tüketimi konusundaki değerlendirmelerin büyük bir kısmı yine tahminler üzerine kuruludur. Firmalar spesifik enerji tüketim verilerini açıklamaktan genellikle kaçınıyor. Örneğin, Google 2022 yılında yayımladığı bir çalışmada makine öğreniminin enerji tüketiminin yüzde 10-15’ini oluşturduğunu belirtmişti. O zamandan beri Gemini hayatımıza girmiş olsa da, güncel veriler henüz açıklanmamıştır.