Teknoloji Haberleri

Terk Edilmiş Madenler Yerçekimi Enerjisi Depolama İçin Değerlendirilebilir

Yerçekimi bataryası nedir?

Yerçekimi bataryası (gravity battery) olarak adlandırılan bu sistemler, ağır bir yükün yüksek bir noktadan aşağı serbest bırakılmasıyla elektrik üretilmesine dayanıyor. Elektriğin fazla ve ucuz olduğu zamanlarda ise, aşağı serbest bırakılan yükler enerji harcanarak yukarı taşınıyor ve batarya şarj ediliyor.

Sistemin mantığı, pompaj depolamalı hidroelektrik santralleriyle aynı. Suyla çalışan bu sistemde, elektriğin ucuz olduğu zamanlarda aşağı rezervuardaki su yukarı pompalanarak üst rezervuarda biriktiriliyor. Elektriğe ihtiyaç duyulduğunda ise tekrar aşağı salınarak türbinler çevriliyor ve elektrik üretiliyor.

Kum yüklü asansörlerle elektrik üretimi

Avusturya’nın Uluslararası Uygulamalı Sistemler Analizi Enstitüsü’nden (IIASA) bilim insanlarının önerdiği maden tabanlı Yeraltı Yerçekimi Enerji Depolama (UGES) sistemi, kum dolu konteynerları maden şaftlarından asansörler aracılığıyla aşağı indirmeye ve bu esnada rejeneratif frenleme ile elektrik üretmeye dayanmaktadır.

Şaftın her iki tarafındaki bir dizi elektrik motoru/jeneratör ünitesi, her asansörü yukarı ve aşağı hareket ettirecek, aşağı inerken rejeneratif frenleme yolu ile elektrik üretecek ve sonraki yukarı dönüşte bu elektriğin bir kısmını kullanacaktır.

Terk edilmiş madenler yerçekimi bataryaları olarak kullanılabilir

Maksimum verimlilik için asansörler, yüzeydeyken bir kum yükü alacak, ardından şaftın dibinde boşaltarak tekrar yüzeye dönecektir. Tabi bu senaryoda, zamanla şaftın altındaki depolama alanı kumla doluyor. Elektrik şebekesi bol ve ucuz olduğunda bu kumların tekrar yukarı çıkarılması gerekiyor. Yükleme ve boşaltma için elektrikli konveyör bantları ve damperli kamyonların kullanılması önerilmektedir.

Araştırmacılar, UGES’in küresel olarak 7 ila 70 TWh enerji depolama kapasitesine sahip olduğunu öngörmektedir. Çin, Hindistan, Rusya ve ABD gibi ülkelerde mevcut olan terk edilmiş madenler, gerekli altyapıya ve elektrik şebekesine sahip olduğundan dolayı kurulum maliyetlerinin oldukça düşük olacağı belirtiliyor.


Kaynakça
https://newatlas.com/energy/old-mine-shafts-gravity-batteries/
https://iiasa.ac.at/news/jan-2023/turning-abandoned-mines-into-batteries