Teknoloji Haberleri

OpenAI, “Kâr Amaçlı Şirket” Planından Çekildi


OpenAI, “kâr amacı güden şirket” planından vazgeçti
Yapay zeka alanındaki öncülerden OpenAI, uzun zamandır gündemde olan yeniden yapılanma planından vazgeçti. Şirket, ticari faaliyetlerini kâr amacı güden bağımsız bir yapı altında sürdürme niyetini iptal ederek, mevcut kâr amacı gütmeyen vakfın esas yönetim yetkisini koruyacağını açıkladı. Bu karar, hukukçular, eski çalışanlar ve kamuoyundan gelen yoğun tepkilerin ardından alındı. OpenAI’ın iptal ettiği yapı, şirketin daha fazla yatırım almasını ve CEO Sam Altman’ın ilk kez yaklaşık yüzde 7 oranında hisse edinmesini sağlayacaktı.

OpenAI, tartışmalı dönüşümünü iptal etti

Şirketin CEO’su Sam Altman, OpenAI’ın blog sayfasında yayımladığı açıklamada, “Sivil liderlerle görüşüp Kaliforniya ve Delaware başsavcılıklarıyla temas kurduktan sonra, kâr amacı gütmeyen kuruluşun kontrolünü sürdürmesine karar verdik” dedi.

OpenAI, tek bir şirket gibi görünmesine rağmen aslında iki yapıdan oluşuyor: biri kâr amacı gütmeyen vakıf, diğeri ise ticari faaliyetleri yürüten kâr amacı taşıyan (LLC) birim. Bu birim, yatırımcılara bir getiri sınırı uygulayarak kazanımlarını kısıtlıyor. Bu durumu düzeltmek adına OpenAI, geçen yıl Eylül ayında ticari faaliyetlerini kâr amacı güden kamu yararına çalışan şirket (“Public Benefit Corporation” – PBC) modeliyle sürdürme planını açıklamıştı. Bu modelle, vakıf sadece hisse sahibi olarak kalacak ve yönetsel yetkileri sınırlı olacaktı. Ancak bu yaklaşım, şirketin kurucularından Elon Musk ile diğer birçok kesimden ciddi eleştiriler aldı.

Musk, OpenAI’ın bu yöndeki adımını şeffaflık ve güvenlikten ödün verme olarak değerlendirmiş ve şirket aleyhine dava açarak sürecin durdurulmasını talep etmişti.

Yeni yapı, yine vakıf kontrolünde


OpenAI, “kâr amacı güden şirket” planından vazgeçti
Yeni yapıda, OpenAI’ın ana kuruluşu olan kâr amacı gütmeyen vakıf, PBC içindeki payını zamanla artırarak, çoğunluk hissesinin sahibi olabilecek. Fakat yönetimsel anlamda son karar yetkisi yine bu vakfa ait olacak. İlginç bir nokta, CEO Sam Altman’ın OpenAI’da doğrudan hisseye sahip olmaması durumunun yeni yapı ile de korunacağıdır.

Vakıf bünyesindeki mevcut kâr amacı gütmeyen LLC, aynı misyonla çalışan bir kamu yararına şirket (Public Benefit Corporation – PBC) modeline geçecek. PBC yapısı, günümüzde Anthropic, X.ai ve Patagonia gibi yapay zeka araştırma merkezleri ve sosyal amaç güden pek çok şirket tarafından tercih edilen standart bir model haline gelmiştir. Artık OpenAI, PBC yapısıyla kazanç sınırlamalarını ortadan kaldıracak ve daha büyük yatırımlara kapı açmış olacak. PBC büyüdükçe, kâr amacı gütmeyen vakfın kaynakları da genişleyecek.

Kaliforniya Adalet Bakanlığı, yeni yapıyı değerlendirmeye devam ettiklerini ve sürecin hala bir soruşturma konusu olduğunu belirtti. Delaware Başsavcılığı ise henüz kamuya açık bir açıklama yapmadı. Altman, çalışanlarına gönderdiği notta, önceki “kâr sınırlandırmalı” yapıların, yalnızca tek bir AGI (Yapay Genel Zeka) girişiminin baskın olacağı düşüncesine dayandığını ancak artık birçok güçlü AGI oyuncusunun var olduğundan, daha esnek bir modele geçişin gerekli olduğunu belirtti. Vizyonları için milyarlarca hatta trilyonlarca dolar yatırımlara ihtiyaç duyulacağını vurguladı.

Şirketin gelecekteki yöneliminin, kamu yararını merkezde tutarken yatırımcıları da çekmeye yönelik bir denge sağlayacağını gösteriyor.


Kaynakça