İnsanlık Tarihinin En Karanlık ve Acı Sayfalarından Biri: Srebrenitsa Katliamı’nın 15 Kritik Maddesi
İnsanlık Tarihinin En Karanlık ve En Acı Sayfalarından Biri: 15 Madde ile Srebrenitsa Katliamı
Büyük bir insanlık trajedisi olan Srebrenitsa Katliamı’nın üzerinden 30 yıl geçti… 11 Temmuz 1995’te meydana gelen Srebrenitsa Katliamı, insanlık tarihinin en karanlık anlarından biridir. Bosna Katliamı olarak da bilinen bu trajik ve insanlık dışı olayı kınıyor ve lanetliyoruz.
1. “Çocukları küçük kurşunla öldürürler değil mi anne?”
11 Temmuz 1995 tarihinde gerçekleştirilen bu katliam, insanlık tarihinin en karanlık olaylarından biridir. İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’daki en büyük katliamdır.
2. Nisan 1992 – Bosna Hersek’te savaş başladı
Yugoslavya’nın çöküşü üzerine 1992 yılında Sırplar, Bosna’da soykırım başlatarak doğuya doğru hızla ilerlediler. Müslümanların nüfusunun yüzde 75’ini oluşturduğu 36 bin nüfuslu Srebrenitsa’yı ele geçirdiler. Birkaç ay sonra Boşnaklar kasabayı geri aldı.
3. Ocak-Mart 1993 – Sırplar Boşnakların elindeki bölgelere karşı saldırıya geçti
Srebrenitsa ve Zepa, düşman birlikler tarafından kuşatılarak Sırpların elinde kalmış hale geldi. Çevre bölgelerden kaçan Boşnak nüfus, Srebrenitsa’nın nüfusunu 60 bine çıkardı ve su, gıda ve tıbbi malzeme kıtlığı baş gösterdi.
4. Nisan 1993 – Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa, Zepa ve Gorazde’yi ”güvenli bölge” ilan etti
BM Barış Gücü, bu bölgelerde asker konuşlandırdı ve Sırp saldırıları durdu. Ancak Srebrenitsa çevresindeki Sırp kuşatması devam etti ve sonraki iki yıl içinde çok az sayıda insani yardım konvoyunun kasabaya girmesine izin verildi. Müslümanların silahları, BM Barış Gücü tarafından güvenlik gerekçesiyle toplandı.
5. Şehre yıllar boyunca yardım malzemesi, özellikle de tuz girişi bilinçli bir şekilde engellemiştir
Bu şekilde Boşnaklar zayıflatıldı ve Mladiç’ten önce açlık çoktan can almaya başlamıştı.
6. 9 Temmuz 1995 – Karaciç, Srebrenitsa’nın alınması emrini verdi
Sırplar, kasabayı ele geçirmek için ”Krivaya 95” operasyonunu başlattı. Srebrenitsa’yı kuşatan Sırplar, BM barış gücündeki Hollanda askerlerinin gözlem noktalarına saldırdı ve 30 kadar Hollanda askerini rehin aldı. Ratko Mladiç’in komutasındaki Sırplar, Srebrenitsa’ya yönelik saldırılarını artırdığında Müslümanların toplanan silahlarını geri almak için yaptıkları başvuru, sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans tarafından reddedildi.
7. 10 Temmuz 1995 – Sırp ordusu Srebrenitsa’ya top ateşine başladı.
Sırp ordusu, kasabaya bombardıman yapma tehdidinde bulundu ve rehin alınan Hollanda askerlerini öldüreceği uyarısında bulundu. Hollanda güçleri, Sırplara geri çekilmeleri için sabaha kadar zaman verdiklerinde, NATO’nun hava saldırısı düzenleyeceğini bildirdi. 11 Temmuz 1995’te NATO savaş uçakları, Srebrenitsa çevresindeki Sırp tanklarını bombaladılar. Ancak BM, sadece iki F-16 uçağını bölge üzerinde havalandırmakla yetindi.
8. Hollandalı Komutan Thom Karremans kendisine sığınan 25 bin mülteciyi ve şehri Sırplara teslim etti
Hollandalı askerler, BM Barış Gücü komutanlarından aldıkları emir uyarınca gece yarısı kenti boşalttı. Esir alınan BM askerlerine karşılık olarak kamp sakinleri Mladiç’e teslim edildi. Daha sonra yayınlanan bir videoda Sırp general, kenti boşaltan Hollandalı komutana bir hediye verirken görüntülendi.
9. 11 Temmuz 1995 – Ratko Mladiç komutasındaki VRS (Bosna Sırp Cumhuriyeti Ordusu) birlikleri Srebrenitsa’ya girdi.
Ratko Mladiç komutasındaki VRS (Bosna Sırp Cumhuriyeti Ordusu) birlikleri Srebrenitsa’ya girdiğinde, Mladiç kameralar önünde “Bugün 11 Temmuz 1995. Biz Sırplar için kutsal bir günün yıl dönümünü kutlarken Srebrenitsa’dayız. Bu kent, Sırp milletine bir armağan.” dedi. Osmanlı’ya karşı bir isyanın anısını yaşatarak, Türklerden intikam alma vaktinin geldiğini belirtti. (Burada “Türk” ifadesi, Bosnalı Müslümanları kastetmektedir.)
10. Sırp vahşeti Avrupa’dan yüz bularak doruğa çıktı ve tam 5 gün süren katliamda 8372 kişi öldürüldü.
Tam 10,000 kişiyi esir alan askeri birlik, Mladiç’in emriyle esirleri öldürmeye başladı. 5 gün süren katliam sonucunda 8372 kişi hayatını kaybetti.
11. Sırp askerler cesetlerin kimlikleri tespit edilmesin diye cesetleri parçalayarak sayıları 64’ü bulan toplu mezarlara gömdüler.
Öldürülen 8 bin 372 kişiden binden fazlasının cansız bedenine hâlâ ulaşılamadı.
12. Katliamın 25’inci yıl dönümünde 9 kurban daha Potoçari Anıt Mezarlığı’nda toprağa verildi.
13. Lahey Adalet Divanı katliamı ‘soykırım’ olarak kabul etti
14. Saldırının baş sorumlusu General Ratko Mladiç, Sırbistan İstihbarat Teşkilatı tarafından 2011 yılında yakalandı
Ölümlerden doğrudan sorumlu olduğu suçlamasıyla karşı karşıya kalan Ratko Mladiç, hâlâ Lahey’deki Uluslararası Eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi’nde yargılanmaktadır.
15. Ve ‘Bosna Kasabı’ Karaciç, Srebrenitsa soykırımından suçlu bulundu.
Lahey’deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, Bosna Savaşı sırasında 11 ayrı suçtan yargılanan Sırp lider Radovan Karaciç’in Srebrenitsa’da işlenen soykırımdan suçlu buldu. 11 ayrı suçla yargılanan Karaciç, toplam 10 suçtan hüküm giydi ve 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
