Clair Obscur: Keşif 33’ün Tarzı, Özünün Gösterisi!

Eiffel Kulesi’nin kendine bükülmüş ilk kadrajıyla başlayan Clair Obscur: Expedition 33, size Fransa’nın ne kadar farklı ve biraz da çarpık olduğunu göstermek istiyor. Sıra tabanlı RPG, geliştirici Sandfall Interactive’in anavatanının estetiğini ustalıkla yansıtıyor ve bu da oyunu birçok yüksek profilli etkenden ayırıyor. Ölüm ve yas temaları ile dolu bu hikaye, Final Fantasy X ve Lost Odyssey gibi tür titanlarıyla karşılaştırılmadan edemiyor. Ve evet, temalar benzer, ama Tidus hiç şapka takmış mıydı? Bence hayır.

Clair Obscur‘daki belirgin Fransız estetiği, yüzeysel bir boya katmanı gibi görünebilir. Ancak, Sandfall Interactive’in bu karanlık fantezi Fransası’nda Belle Époque tarzını benimsemesinde çok daha derin bir anlam var. Fransız tarihinin birazını anlayınca, bunun bir stil mi yoksa içerik mi olduğu meselesi değil — stil, bu içeriğin kendisidir.

Bu makale Clair Obscur: Expedition 33 için spoiler içermektedir.

Göz alıcı bir başlangıç

Clair Obscur: Expedition 33‘in prologu, hikaye anlatımında önemli bir yük taşıyor. Bir saatten kısa bir sürede ana kadromuza ve dünyanın tehdidine tanık oluyoruz. Lumiére vatandaşları her yıl, bir tanrı benzeri varlık olan Paintress tarafından tetiklenen Gommage olayını yaşıyor. Paintress, yılda bir kez gökyüzüne düşen bir sayı yazarak o sayıdan büyük olanları anında ölüme mahkûm ediyor. Sürekli ölüm döngüsünü durdurmak için, her yıl gönüllülerden oluşan bir keşif ekibi, Paintress’i devirmeye gönderiliyor. İşte, biz bunları yapıyoruz.

Duygusal bir yük taşıyan prolog, ayrıca oyunun merkezi estetiğini de kuruyor. Eiffel Kulesi ve Zafer Takı gibi ikonik yapılarla dolu Lumiére, gerçek dünyadaki Paris’in biraz farklı bir versiyonu. En büyük fark, Clair Obscur’un taklit ettikleri özel Paris. Art Nouveau ve Neoklasik mimarinin harmanlandığı cadde kenarları, Belle Époque dönemine ait bir Paris’i işaret ediyor.

Belle Époque, “güzel çağ” anlamına gelir ve 1871 ile 1914 yılları arasında, daha kesin olarak da 1889’da tamamlanan Eiffel Kulesi’nin varlığı ve erkekler için dar takım elbiseler, kadınlar içinse bluz ve etek takımları ile belirlenmiştir. Bu unsurlar bir araya geldiğinde, Lumiére’nin yaklaşık 20. yüzyıla doğru olan Paris versiyonu olduğu ortaya çıkıyor.

Peki, bu Clair Obscur dünyası için ne anlama geliyor? İlk başta, pek bir şey değil. Unvan sahipleri güvenli Lumiére’yi terk edip canavarla dolu kıtaya girdiklerinde, o ikonik Belle Époque stili neredeyse kayboluyor. Saatler boyunca, Lumiére ile bağlantılı harabe binalardan başka bir şey görmüyoruz. Kadromuz, sıradan bir apokaliptik fantezi ortamında serbest bırakılıyor.

Ancak o Belle Époque dekorun kaybı, aslında tam olarak konuya işaret ediyor olabilir. Bu dönemin Fransa’nın kültürel hafızasında bu kadar büyük bir yer kaplamasının sebebi, barış, ilerleme ve umut dönemidir. Tüm bu özellikler, Clair Obscur’un tanımlandığı, duraklama ve sürekli kayıpla dolu bir dünyaya tamamen zıt gibi görünse de, aynı zamanda el ele veriyorlar.

Belle Époque estetiğini gerçekliğiyle yan yana getiren Clair Obscur, keşif ekibinin neyi savunduğunu vurguluyor. Gustave, Maelle ve diğerleri, “gerçek” karşılıklarının yaşadığı barış ve refahı tadamasa da, bu, ne için savaştıklarına dair bir yol haritası. Keşif evi zaferden uzaklaştıkça, işe yaramaz hatırlatmaları kaybederler ve sadece hayallerini ve umutlarını taşırlar. Bu şekilde, Clair Obscur, umudun gerekliliği üzerine bir inanç geliştiriyor, ne kadar yanlış görünse de.

Fakat, Clair Obscur‘un anlatısı gibi, Belle Époque estetiği de olduğu kadar basit değil. İyimserlik ve barışla tanımlanan bir dönemde, aynı zamanda korkunç gizli kalmış olan bir durumla daha karmaşık bir şekilde bağlantı kuruyor. Belle Époque’un bir terim olarak ve belirli bir dönem olarak tanımlanması, dönemin kendisine ait olmamıştır.

“Bu terim … Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra kamuoyunun benimsemesiyle ortaya çıkmıştır,” diyor tarihçi Dominique Kalifa, “Bu transfer ve efsanenin doğuşu, korkunç acılar yaşamış bir nesilin, en iyi olanların kaybıyla, yanıltıcı iradesini unutmaya çalışarak, 1914-1918’deki kan ve ruh halelerini aşarak barış ve istikrar dönemine geçmeye çalışmasının sonucudur.”

Belle Époque, kayıptan önceki bir zaman için duyulan özlemlerle dolu romantik bir fiksiyon, savaştan sonraki döneme kıyasla daha iyi olduğu düşünülen bir dönemdir; en azından o terimi ortaya atanların kafasında. Clair Obscur‘da gerçekleşen sona doğru bir keşif, oyunun dünyasının aslında bir tuval içinde bir fiksiyon olduğu, ressamın oğlu Verso’nun ölümünden sonra yüreğini hafifletmek için oluşturduğu bir dünya olduğu gerçeğini ortaya çıkarıyor. Bu bilgi ile, Sandfall’ın Belle Époque estetiğini, dönemin efsanesini değil, oluşturulmasını gerektiren trajedileri çağrıştırmak için kullandığı daha belirgin hale geliyor.

Gerçek dünyaya dönüş

Clair Obscur’un Belle Époque’u kullanma anlayışında, mit yaratma veya geçmişin yanıltıcı anılarını yaratma düşüncesi önemli bir yer tutuyor. “Güzel çağ” terimi bu nedenle yalnızca Belle Époque’un en iyi yönlerini kucaklamak için özenle seçilmiştir ve daha sert gerçekleri göz ardı etmiştir. Belle Époque, iyimserlik, ilerleme ve refah dönemi olarak kabul edilir, ancak bu kesimi sürekli olarak dışarıda bırakan zengin bir sınıf tarafından yaratılan bir şeydir, diye yorumluyor profesör Ninón Rodríguez. Başkalarının maliyetine rağmen hayali bir yaşam arzusu, Paintress’in davranışı ve Belle Époque’un bir terim olarak oluşturulması arkasındaki bütün anlayışla aynı döngüde yer alıyor; bu, acıdan kaçma arzusu.

Bu nostaljik fiksiyon, Paintress’in oğlunu bırakma konusundaki isteksizliği nedeniyle Lumiére vatandaşları için bir cehenneme dönüştü. Clair Obscur, Belle Époque’dan etkilenmiş olmasına rağmen, prolog sonrası dünyası genellikle I. Dünya Savaşı’nın korkunç acılarına çok daha yakın hissediyor. Kıtaya indiğinizde gördüğünüz ilk sahne, keşif ekibinin şiddetli bir şekilde katledildiği bir sahne. Umut dolu bu insanlar, birkaç saniye içinde karışık bir gri içinde, kırmızı bir noktalamayla — kanla — kesiliyor.

Bu görüntü, düşman topraklarına doğru alev alan içeride atılan trench saldırılarında gözlemlenen büyük kayıpları hatırlatıyor. Ancak kıtanın derinliklerine, çok daha derin bir yere, keşif ekibi, geçmiş keşiflerin anılarını içinde barındıran sürekli toplu mezarlarla ve cesetlerle karşılaşıyor. Bu görüntüler, Paintress’in yasının neden olduğu anlamsız ölüm dalgasının bir hatırlatıcısıdır.

Clair Obscur ve Belle Époque, umut ve yasın her iki tarafındaki bir madeni para gibidir. Bir birey, bir aile, bir ülke geçmişteki acıları aşmak için umuda ihtiyaç duyar. Clair Obscur‘un uyarısı, geçmişteki yanlış anılara bakma tuzağına düşmemek, derin bir kayboluş riski taşır. Sandfall Interactive bu gerçekleri — Lumiére, tuvalin dışındaki dünya ve kendi gerçekliğimiz — üst üste yükleyerek yarattığımız mitlere sürekli olarak delikler açar. Tüm bunlar, Belle Époque estetiği ile bağdaştırılmıştır. Clair Obscur‘un son mesajı, bu gerçeklikte, o fiksiyondan da ilerlememiz gerektiğidir, ama gelecekteki nesiller için umutla.