Bilgisayar Donanım Birimleri Nelerdir?

Donanım bileşenleri nelerdir? Bilgisayarı oluşturan elektronik elemanların her birine donanım birimi denir. Donanımlar, bilgisayarın görünen ve elle tutulabilen parçalarıdır. Bilgisayarın ana donanım birimleri hem kasanın içinde hem de dışında yer alabilir. Kasa içinde bulunan donanımlar, bilgisayarın iç donanım birimleri olarak adlandırılırken, dışında kalanlar harici donanım birimleri olarak adlandırılır.

Donanım parçaları hakkında

Donanım bileşenleri nelerdir, kaç farklı türe ayrılır? Bilgisayar donanım birimleri, verinin bilgisayara girişi, işlenmesi ve kullanıcıya aktarılması yönünden üç ana kategoriye ayrılır. Bilgisayar donanım birimleri, kasanın dışındaki ve içindeki parçalara göre iki grupta incelenir: harici ve dahili donanımlar. Harici depolama birimlerinin listesi ise şöyledir;

Fare (Mouse)

Bilgisayarı kullanmamızı sağlamak için ekrandaki imleci hareket ettiren bir cihazdır. Fare ile komut girişi yapmak mümkündür. Üzerindeki sağ, sol tuşlar ve tekerlek, bilgisayara komut vermemize yardımcı olur.

Bilgisayarın temel donanım birimleri arasında yer alır. Fare modelleri kablolu ve kablosuz olarak çeşitlendirilmiştir. Günümüzde en popüler türler, optik ve lazer farelerdir.

Klavye (Keyboard)

Harici olarak kullanılan klavye, üzerindeki harf, rakam, sembol ve görev tuşları sayesinde bilgisayara komut vermek için kullanılır. Klavyelerde genellikle 101 ile 106 arasında tuş bulunur.

Klavyeler, sol üst köşedeki ilk harf ile adlandırılır. Türkiye’de en çok kullanılan türler Q ve F klavye düzenleridir. Bilgisayarın ana donanım bileşenlerinden biridir ve kablolu ve kablosuz versiyonları mevcuttur.

Ekran (Monitör)

Yapılan işlemlerin ve sonuçlarının görüntülenmesini sağlayan dahili birimdir. Ekrandaki görüntü netliği ve çözünürlük, en önemli özelliklerden biridir.

Monitördeki çözünürlük, yatay ve dikey boyutlarda kaç piksel olduğunu belirlemeye dayanır. Çözünürlük arttıkça kalite de artmaktadır. Günümüzde en çok 15 ve 17 inç monitörler tercih edilmektedir.

Kasa

Kasa, dahili donanım bileşenlerini koruyan ve düzenli bir şekilde tutan sistemdir. Genellikle üç ana kasa tipi vardır ve bu tipler, kullanıcıların boyut, güç, donanım birimleri ve yerleşim ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir.

En çok tercih edilen kasa türleri masaüstü, kule ve slim tasarımlardır. Kasa sistemleri, özellikle bilgisayar performansı açısından son derece önemlidir.

Hoparlör (Speaker)

Bilgisayardaki sesleri kullanıcıya aktaran dahili birimlerdir. Kablolu ve taşınabilir Bluetooth özelliklerine sahip modelleri bulunabilir.

Hoparlör sistemleri, kasanın içinde yer alan ses kartına bağlı olarak çalışır. Bu sayede, gelen sesler net bir şekilde kullanıcıya iletilir. Günümüzde her ihtiyaca uygun hoparlör sistemleri mevcuttur.

Kulaklık (Headphone)

Bilgisayardaki sesleri kullanıcıya ileten bir diğer dahili birimdir. Özellikle kulak üstü modeller sıklıkla tercih edilmektedir.

Bilgisayarın ana donanım bileşenlerinden biri olan kulaklıkların kablolu ve kablosuz çeşitleri mevcuttur. Kaliteli bir bilgisayar kulaklığı, yüksek ses kalitesi sunar. Özellikle müzik dinlerken veya oyun oynarken doğru ürünü seçmek önemlidir.

Mikrofon

Kullanıcının sesini bilgisayara net bir şekilde aktaran ve kaydedilmesini sağlayan birimdir. Genellikle görüntülü ya da sesli iletişimde kullanılır ve sunumlarda sesli anlatım amacıyla tercih edilir.

Yüksek kaliteli mikrofonlar, net ve temiz ses kaydı içinidealdir. Mikrofon modellerinde frekans yanıtı, hassasiyet ve sinyal-gürültü oranı gibi teknik özellikler, ürünün performansını etkileyen unsurlardır.

Web Kamera (Webcam)

Kullanıcının görüntüsünü bilgisayara doğru bir şekilde aktarır ve kaydedilmesini sağlar. Bu cihazlar genellikle görüntülü sohbet ya da fotoğraf çekmek için tercih edilmektedir.

Web kameraların çözünürlük oranı, görüntü kalitesinin belirleyici faktörüdür. Genellikle 720p (HD), 1080p (Full HD) ve 4K (Ultra HD) kamera türleri tercih edilmektedir.

Yazıcı (Printer)

Bilgisayar yazıcısı, bilgisayardan gelen dijital verileri fiziksel bir formda, yani kağıda basan bir cihazdır. Yazı veya resimleri kağıda aktarabilme yeteneğine sahiptir. Mürekkep püskürtmeli, lazer ve nokta vuruşlu çeşitleri bulunmaktadır.

Baskı kalitesi genellikle DPI (dots per inch) özelliği üzerinden değerlendirilir. Yüksek DPI, daha keskin ve ayrıntılı baskılar sağlar.

Tarayıcı (Scanner)

Tarayıcılar, kitap, dergi veya diğer kağıt belgeler üzerindeki resim, yazı ve grafikleri bilgisayara aktarır. Dijitalleştirilen veriler, farklı amaçlar için işlenebilir, saklanabilir veya paylaşılabilir.

Tarayıcıların çözünürlüğü de DPI (dots per inch) cinsinden ölçülmektedir. Yüksek DPI değerleri, daha ayrıntılı ve net taramalar sağlar.

Modem

Modem, telefon hattından aldığı sinyalleri çevirecek şekilde tasarlanmış bir cihazdır ve bilgisayarın internete bağlanmasını sağlar. Kablolu (Ethernet), USB, PCI ve kablosuz (Wireless) seçenekleri mevcuttur. Modemler, internet erişimini sağlamak için kullanılır ve çeşitli internet bağlantı türlerini destekleyebilir. En yaygın bağlantı türleri DSL, kablo, fiber ve uydu sistemleridir.

Donanımlar, bilgisayarlar içinde bir bütün olarak çalışır. Her donanım, diğer birimlerden destek alarak bilgisayarın işleyişine katkıda bulunur. Dahili depolama birimlerinin yanı sıra harici depolama birimleri de mevcuttur. Bilgisayarın iç donanım birimleri (harici) şu şekildedir;

Anakart (Motherboard)

Tüm harici ve dahili donanım bileşenlerinin iletişimini sağlamakla görevli en önemli parçadır. Kasa içinde en fazla alana sahiptir. Bazı birimler anakart üzerinde entegre olabilirken, diğerleri dışarıdan ekleme ile kurulur.

Anakartın üzerinde yonga seti ve veri yolları yer alır. Bu sistemdeki birimler, veri yolları aracılığıyla sağlıklı bir iletişim kurar. Anakart satın alırken dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, kullanılacak işlemci (CPU) ile uyumlu bir yonga setine sahip olmaktır.

İşlemci (CPU)

Bilgisayarın en önemli parçası olan işlemci, sistemin gerçek beynidir. Mantıksal ve aritmetik işlemlerin yapıldığı donanım birimidir. Giriş birimlerinden aldığı verileri işleyerek sonuçlarını çıkış birimlerine aktarır.

Bilgisayarın hız kaynağı işlemcidir. Tüm işlemleri gerçekleştirir ve diğer bileşenler arasındaki iletişimi yönetir.

RAM Bellek

Bilgisayarın temel donanım birimlerinden olan RAM, geçici hafıza birimidir. Bilgisayar açıldığında, işletim sistemi ve gerekli programlar ilk olarak RAM’e yüklenir. Bilgisayar açık kaldığında yapılan işlemler burada saklanır.

Bilgisayarı kapattığınızda veya elektrik kesildiğinde, bu bölümde tutulan bilgiler silinir. RAM kapasitesi, bilgisayarın hızını doğrudan etkiler. RAM ne kadar güçlü olursa, bilgisayarın işlem yapma hızı da o kadar artar.

Sabit Disk (Harddisk)

Bilgisayar donanım birimlerinden biri olan sabit disk, işlem verilerinin kalıcı olarak saklanmasını sağlar. Bilgisayar kapatıldığında veya elektrik kesildiğinde, içindeki bilgiler silinmez.

Günümüz bilgisayarlarında genellikle HDD (Hard Disk Drive) ve SSD (Solid State Drive) kullanımı yaygındır. HDD’ler, manyetik plakalardan oluşan hareketli disklere sahiptir ve verileri mıknatıslama yöntemiyle kaydeder.

Ekran Kartı (Display Card)

Ekran görüntü ile ilgili bileşenlerin takıldığı aygıttır. Bilgisayar sistemindeki işlemlerin ekranda görüntülenmesini sağlar. Görüntü kalitesi, hem ekrana hem de ekran kartına bağlıdır.

Oyun oynarken veya grafik programları kullanırken yüksek görüntü kalitesine ihtiyaç duyarsanız, ekran kartınızın bu amaca uygun güçlü olması kesinlikle gereklidir.

Ses Kartı (Sound Card)

Ses kartı, bilgisayar donanım bileşenleri arasında yer alır ve hoparlör, kulaklık ve mikrofon gibi dahili birimlerin bağlandığı aygıttır. Bilgisayar üzerindeki dijital ses verilerini, analog sinyallere çevirerek hoparlör veya kulaklık aracılığıyla kullanıcıya iletir.

Ses kartları, bilgisayarların ses kaydı, oynatma ve işleme yeteneklerini artırmak için kullanılır. Oyun oynayanlar için kaliteli bir ses kartı kullanmak tavsiye edilir.

Güç Kaynağı (Power Supply)

Bilgisayarların tüm bileşenlerine gerekli gücü sağlayan donanım birimidir. Sistem, elektriği sağlıklı bir şekilde bilgisayar içindeki bileşenlere aktarır. Güç kaynağı, AC (alternatif akım) elektriği bilgisayar bileşenlerinin kullanabileceği DC (doğru akım) elektriğe dönüştürme görevini üstlenir.

Güç kaynakları, bilgisayar parçalarına sağladıkları elektrik gücü kapasiteleri ile ölçülür. Bu sistemler genellikle watt (W) cinsinden ifade edilir ve 400W, 500W, 750W ve 1000W gibi farklı kapasitelerde bulunmaktadır.

Soğutucu Fan

Bilgisayar çalışırken kasa içinin aşırı ısınmasını önleyen bir donanım birimidir. Sistemin tüm bileşenleri çalışmaya devam ettikçe, bilgisayar kasası ısınır. Yüksek sıcaklık, donanım bileşenlerinin bozulmasına veya yavaş çalışmasına neden olabilir.

Donanım birimlerinin zarar görmemesi için fanlar, ısıyı sabit tutmak amacıyla kullanılır. Kasa içinde soğutma ihtiyacına göre hava soğutma ve sıvı soğutma sistemleri tercih edilir.

Bilgisayarda istenen sonuçların elde edilmesi için pek çok işlem yapılır. Bu noktada bilgisayar donanımları büyük bir destek sağlar. Her donanımın kendine özgü görevleri vardır. Bu nedenle, bilgisayarın temel donanım bileşenlerinin görev ve özelliklerini bilmek oldukça önemlidir. Donanım parçaları nelerdir? sorusunun yanıtını sizler için bu makalede derledik.