On yıllık yoğun çalışmalar sonucu araştırmacılar, böbrek nakillerindeki kan grubu engelini aşmayı başardı. Kanada ve Çin’den bir ekip, teorik olarak HER hasta tarafından kabul edilebilecek bir “evrenselböbrek” üretmeyi başardı. Test edilen organ, beyin ölümü gerçekleşmiş bir alıcının vücudunda birkaç gün boyunca işlevini sürdürdü.
Kanadalı biyokimyacı Stephen Withers, “Bu, insan modelinde ilk kez karşılaştığımız bir durum. Bu, gelecekte uzun vadeli sonuçları iyileştirmek adına bize önemli veriler sunuyor” dedi.
Kan grubu gerekliliği ortadan kalkıyor
Günümüzde 0 kan grubuna sahip hastalar, böbrek nakli için yalnızca 0 kan grubuna uygun böbrek beklemekte. Bekleme listelerindeki hastaların yarısından fazlası bu grupta ve 0 kan grubuna uygun böbrekler, diğer kan gruplarındaki hastalar için de uyumlu olmasına rağmen, arz yetersizliği büyük bir sorun teşkil ediyor. Mevcut yöntemler farklı kan gruplarından böbrek nakil etmeyi mümkün kılsa da, bağışıklık sisteminin organı reddetmemesi için gerekli hazırlık süreci hem zahmetli hem de maliyetlidir.
Araştırmacılar, bu çalışmalar çerçevesinde A kan grubuna sahip bir böbreği 0 kan grubuna dönüştürdü. Bu işlem, daha önceden tanımlanmış özel enzimler kullanılarak gerçekleştirildi. Enzimler, A kanının belirteçleri olan şeker moleküllerini (antijenleri) kesip çıkarmakta. Araştırmacılar bu enzimleri, molekülleri kesen makaslara benzetiyor. A antijen zincirlerinin kesilmesiyle, böbrek 0 kan grubuna ait antijen özelliklerini kazanmaktadır.
Henüz bazı zorluklar mevcut
Ancak hala, canlı insanlarda denemeler gerçekleştirilmeden önce aşılması gereken birçok zorluk var. Nakledilen böbrek, üçüncü günde tekrar A kanı özellikleri sergilemeye başladı ve bağışıklık tepkisi oluştu. Bilim insanlarına göre bu tepki, genellikle beklenenden daha hafif ve vücutta böbreği kabul etmeye yönelik bazı işaretler gözlemlendi.
Böbrek yetmezliği ve hastalığı nedeniyle nakil bekleyen birçok hasta bulunuyor. Sadece Türkiye’de yaklaşık 25 bin hastanın böbrek nakli beklentisi olduğu belirtiliyor. Dünya genelindeki sayı ise yüz binleri geçiyor.
