Karanlık Madde: Kozmik Bir İllüzyon Mu?

Ottawa Üniversitesi’nde çalışan fizikçi Rajendra Gupta, yayımladığı çalışmada gökbilimcilerin karanlık madde ve karanlık enerjiye atfettikleri etkilerin aslında evrenin yaşlanmasıyla doğal kuvvetlerin zayıflamasından kaynaklanabileceğini ileri sürdü. Gupta’nın önerdiği alternatif model, bu kozmik gizemlerin aslında “evrenin kuvvetlerini belirleyen sabitlerin zamanla değişiminden kaynaklanan illüzyonlar” olabileceğini öne sürüyor.

Gupta’nın yeni kozmoloji modeli, yerçekimi gibi temel kuvvetlerin ortalama etkilerinin zamanla azalabileceği önermesine dayanıyor. Böylece galaksilerin dönme hızları ve evrenin hızlanan genişlemesi gibi gözlemler, sanki görünmez bir karanlık madde veya karanlık enerji varmış gibi gözüküyor. Gupta, “Evren genişledikçe kuvvetlerin ortalama etkisi azalıyor ve bu da sanki evrenin hızla genişlemesini sağlayan gizemli bir güç varmış gibi görünmesine neden oluyor” diyerek teorisini özetliyor.

Model, galaksi çevresindeki hareketleri ve evrenin genel genişlemesini tek bir çerçevede açıklamayı hedefliyor. Bu bağlamda, uzun süredir kabul edilen karanlık madde-karanlık enerji anlayışına alternatif sunmakta. Gupta, “Gökyüzünde gördüklerimizi açıklıyor: galaksi dönüşleri, galaksi kümelenmeleri ve ışığın büyük kütleler etrafında bükülmesini, gizemli bir maddeye ihtiyaç duymadan anlatabiliyoruz” diyor.

Karanlık Madde ve Karanlık Enerjiyi Sorgulayan Araştırmalar Üst Üste Geliyor

Rajendra Gupta’nın çalışması, karanlık madde ve karanlık enerjiyi sorgulayan tek çalışma değil. Yeni Zelanda Canterbury Üniversitesi’nden Profesör David Wiltshire önderliğindeki bir ekip, Aralık 2024’te yayımlayacakları “timescape” modeli ile evrenin hızlanan genişlemesini karanlık enerjiye başvurmadan açıklayabileceğini öne sürdü. Bu model, yoğun galaksi bölgelerinde zamanın daha yavaş akmasını, geniş alanlarda ise daha hızlı akmasını öne sürerek, evrenin hızla genişliyormuş gibi görünmesine neden olduğunu söyler. Wiltshire ve ekibi, Pantheon+ veri setindeki 1.500 süpernovayı analiz ederek, timescape modelini destekleyen güçlü kanıtlar bulduklarını iddia ediyor.

Benzer şekilde, Mart 2025’te yayımlanan Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI) araştırması, karanlık enerjinin evrendeki etkisinin zaman içinde değişebileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar, yaklaşık 15 milyon galaksiyi inceleyerek, karanlık enerjinin sabit bir kuvvet olmadığını, aksine giderek zayıflayabileceğini öne sürdüler. Bu bulgu, evrenin hızlanan genişlemesini açıklamak için kullanılan klasik Lambda-CDM modeline karşı doğrudan bir meydan okuma olarak değerlendiriliyor ve alternatif kozmoloji modellerinin önemini artırıyor.

Ek olarak, Case Western Reserve Üniversitesi’nden araştırmacılar, galaksilerin dönme eğrilerinin milyonlarca ışık yılı boyunca sabit kaldığını belirterek, karanlık madde açıklamalarına alternatif modifiye yerçekimi teorilerini destekleyen veriler sağladı. Tüm bu çalışmalar, evrenin gözlemlenen davranışlarını açıklamak için karanlık madde veya karanlık enerjiye ihtiyaç duymadan kuvvetlerin değişkenliği ve zamanın çeşitli bölgelerde değişiklik göstermesi gibi mekanizmaların geçerli olabileceğini gösteriyor.

Son dönemde üst üste gelen bu çalışmalarsa, uzun süredir bilim dünyasında kabul gören karanlık madde ve karanlık enerji anlayışını sorguluyor. Evrenin temel işleyişine dair bakış açımızı yeniden değerlendirmeye itiyor. Geleneksel modeller, gözlemleri açıklamak için görünmez ve ölçülemeyen bileşenlere başvururken, Gupta, Wiltshire ve DESI gibi araştırmacılar, gözlemlenen fenomenleri daha önce göz ardı edilen doğal mekanizmalarla açıklamaya çalışıyor. Doğru olup olmadığı belirsiz olsa da, bu alternatif modeller bilim dünyasının karanlık madde ve karanlık enerji konusunda ikna olmadığını gösteriyor.

Kaynakça
https://phys.org/news/2025-10-dark-energy-cosmic-illusion.html#google_vignette
https://www.perplexity.ai/discover/tech/new-studies-challenge-existenc-6uRN7HgaTLu7kJYd1t_a4Q