Çelik Kubbe Nedir? Türkiye’nin Hava Savunma Sistemi Olarak Çelik Kubbenin İşlevi ve Çalışma Prensibi Nasıldır?
Çelik Kubbe Nedir? Türkiye’nin Hava Savunma Sistemi Çelik Kubbe Ne Amaçla Kullanılır ve Nasıl İşler?
Türk savunma sanayii tarafından tasarlanan Çelik Kubbe, yani ‘Katmanlı Hava Savunma Sistemi’ ile ilgili detaylar gün yüzüne çıktı. Yoğun olarak Aselsan tarafından geliştirilecek bu sistemin entegre hava savunma çözümleri ve yapay zeka destekli çalışma yöntemi sıkça merak ediliyor. Yerli ve milli bir hava savunma ağı oluşturmayı hedefleyen projenin tamamlanma tarihi de araştırılıyor. Peki, Çelik Kubbe nedir, nasıl çalışır? Ne gibi faydalar sağlar?
İşte Türkiye’nin Hava Savunma Sistemi Çelik Kubbe ve HAKİM hakkında bilgilere ulaşabileceğiniz noktalar…
Çelik Kubbe Nedir?
Çelik Kubbe’nin ilkinin adı ‘Gökkube’ olarak belirlenmişti. Ancak Ağustos 2024’te Savunma Sanayii İcra Komitesi’nin (SSİK) Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yaptığı toplantı sonrası, proje ‘Çelik Kubbe’ adıyla duyuruldu. Çelik Kubbe, Türkiye’nin hava savunma projesi olarak tanıtılmıştır. Sistem, farklı irtifalarda meydana gelebilecek hava tehditlerine karşı savunma sağlamak üzere tasarlanmıştır. Kapsamlı bir hava savunma ağı oluşturmayı hedefleyen projeye, ülkemizin kara sınırlarını, kritik altyapılarını ve askeri üslerini hava saldırılarından korumak amacıyla tasarlanmıştır. Ayrıca yapay zeka destekli bir yapıya sahip olacaktır.
Çelik Kubbe Kim Tarafından Geliştiriliyor?
Yerli ve milli hava savunma sistemi projesi olan Çelik Kubbe, Türk savunma sanayi tarafından geliştirilmektedir. Projenin önemli geliştiricisi ve destekleyicisi ise Aselsan’dır. Çelik Kubbe’de ASELSAN, Roketsan, Tübitak SAGE ve MKE tarafından üretilen hava savunma sistemleri yer alacak. Katmanlar halinde tasarlanmış olan Çelik Kubbe, alçak irtifadan en yüksek seviyeye kadar karşılaşılabilecek tehditlere karşı güvenlik şemsiyesi olarak tasarlanacaktır. Ağustos 2024’te Savunma Sanayii İcra Komitesi tarafından resmi olarak duyurulan projenin SİPER Blok I gibi bazı bileşenleri 2024 yılında entegre edilecektir. Ancak sistemin tamamen faaliyete geçmesi 2025 ile 2026 arasında beklenecektir.Çelik Kubbe Ne Zaman Devreye Girecek?
Çelik Kubbe Hangi Bileşenlerden Oluşur?
Çelik Kubbe, KORKUT, HİSAR-A+, GÖKDEMİR, C-RAM, GÖKER, GÖKBERK, HİSAR-O+, HERİKKS, ŞAHİN, İHTAR ve SİPER gibi hava savunma sistemlerinin birbirleriyle uyumlu şekilde çalışmasını sağlayan yapay zeka destekli bir üst sistemdir. Bu sistem, silah sistemlerinin yanı sıra hedeflerin hassas takibi, teşhisi, değerlendirilmesi, sınıflandırılması ve imhası gibi işlemleri gerçekleştirebilen ‘radar’ ve ‘elektro-optik’ sistemlere de sahip olacak. Türk hava savunmasının merkezi olması amaçlanan Çelik Kubbe, silah sistemleri, radar, elektro-optik sistem, haberleşme modülleri, komut kontrol istasyonları ve yapay zeka teknolojisiyle birçok işlevi tek bir çatı altında toplayan bir ‘sistemler sistemi’ olarak geliştirilecektir.
Çelik Kubbe’de Hangi Sistemler Olacak?
Kubbe, çok katmanlı savunma sistemlerinin çeşitli menzillerde hizmet vermesini sağlayacak ve bu menziller çok kısadan başlayıp, kısa, orta ve çok uzun mesafelere kadar uzanacaktır. Katmanlar ise alçak, orta ve yüksek irtifalarda organize edilecektir. Kubbenin ilk katmanında ASELSAN tarafından üretilen Gökberk, İhtar ve Şahin sistemlerinin yer alması planlanıyor. Ardından Korkut ve ALP gelecektir. 5 ila 10 kilometrelik alçak irtifa katmanında HERİKKS, C-RAM, HİSAR A+, GÜRZ yer alması öngörülüyor. 10 ila 15 kilometre arasındaki orta irtifa katmanında KALKAN 1, KALKAN 2 ve HİSAR O+ sistemleri yer alacaktır. 15 ila 30 kilometre uzun menzil katmanında ise 60 kilometreden başlayarak menzili artan SİPER, SİPER-2, SİPER-3 ile desteklenecektir. SİPER’in bu yıl TSK envanterine girmesi beklenmektedir. Sonrasında geliştirilme aşamasındaki GÖKDEMİR, yani çoklu fırlatmalı hava savunma sistemi yer alacak. Tüm sistemi yöneten yapay zeka destekli komuta sistemi ise HAKİM olarak adlandırılacaktır.
Çelik Kubbe’yi Yöneten HAKİM Nedir?
Hava kontrol uçaklarından gelen bilgiler HAKİM’e aktarılacaktır. İHA’lardan gelen görüntülerle birlikte tüm bilgiler sistem üzerinde toplanacak ve Türkiye’nin farklı noktalarına entegre radar ağını da içeren sistem tek bir merkezden yönetilecektir. Çelik Kubbe kapsamındaki tüm sistemleri yöneten üst düzey sistem HAKİM olacaktır. Yapay zeka destekli bir komuta kontrol sistemi olarak tasarlanmıştır.
Çelik Kubbe Nasıl Çalışır?
Çelik Kubbe’nin çalışma prensipleri şöyle özetlenebilir: Radar ve sensör sistemleri, hava sahasını sürekli olarak takip eder ve gözetler. Bir tehdit tespit edildiğinde, yapay zeka tabanlı kontrol merkezi devreye girerek en uygun savunma sistemini seçecektir. Gerekirse çok katmanlı bir savunma stratejisi uygulanarak birden fazla savunma sistemi aynı hedefe yönlendirilebilecektir. Tehdit tamamıyla bertaraf edilene dek hedefin izlenmesi sürekli olarak devam edecektir.
