FacebookTeknoloji Haberleri

NASA, Ay’ın Gizemli Yüzüne Dev Radyo Teleskop Kurmayı Hedefliyor

NASA, Ay’ın öteki yüzüne dev radyo teleskop kurmayı planlıyor
Gelecekte gökyüzünün en karanlık sırları, Dünya’nın gürültüsünden uzak, Ay’ın öteki yüzünde çözülebilir. NASA’nın üzerinde çalıştığı Ay Krateri Radyo Teleskobu (LCRT, Lunar Crater Radio Telescope) projesi, insanlık tarihinin en hassas radyo teleskoplarından birini Ay’ın uzak yüzeyine yerleştirerek, evrenin en eski dönemlerine ışık tutmayı hedefliyor.

Yaklaşık 2,6 milyar dolarlık bütçeyle planlanan bu büyük proje, Ay yüzeyindeki doğal bir kratere devasa bir tel ağı kurmayı amaçlıyor. Sistem, robotik araçlar tarafından kablolarla kratere gerilecek. Eğer süreç planlandığı gibi ilerlerse, LCRT, 2030’lu yıllarda faaliyete geçebilir.

Dünya yörüngesindeki uydu sayısının artması, özellikle özel sektör öncülüğündeki Starlink gibi projelerle, radyo astronomisi açısından büyük bir tehdit oluşturuyor. Radyo frekansı kirliliği, bilim insanlarının evrenin derinliklerinden gelen zayıf sinyalleri algılamasını giderek zorlaştırıyor. Square Kilometre Array Observatory’den gökbilimci Federico Di Vruno’nun ifadesiyle, bu durum evrene açılan pencereleri kapatmamız anlamına geliyor.

Parazitlerden uzakta, güvende

NASA, Ay’ın öteki yüzüne dev radyo teleskop kurmayı planlıyor
Dünya’dan gelen parazitten doğal olarak yalıtılmış Ay’ın uzak yüzü, gökbilim için eşsiz bir sığınak haline geliyor. NASA’nın JPL’deki ekibi tarafından geliştirilen LCRT, bu avantajı kullanarak uzayın “kozmik karanlık çağ” olarak adlandırılan erken dönemlerine dair sinyalleri yakalamayı hedeflemektedir.

Yaklaşık 350 metre çapındaki LCRT, 2020’de NASA tarafından desteklenen bir fikir olarak ortaya çıktı. Bugün proje, Kaliforniya’daki Owens Valley Radyo Gözlemevi’nde inşa edilen prototiple test aşamasına geçmek üzere. Tamamlandığında LCRT, yıkılan Arecibo Teleskobu’ndan büyük, Çin’in dev FAST teleskobundan ise biraz daha küçük olacak.

NASA, Ay’ın öteki yüzüne dev radyo teleskop kurmayı planlıyor

Tam Boyutta Gör


Bilim insanı Gaurangi Gupta’ya göre, LCRT yalnızca parazitten uzak bir gözlemevi olmayacak; aynı zamanda, Dünya atmosferinin engellediği ultra uzun dalga boylarındaki sinyalleri tespit ederek evrenin yıldızlardan önceki dönemini, yani kozmik karanlık çağları gözlemleyebilecektir. Bu dönemde evrenin temel yapıtaşları nötr hidrojen, fotonlar ve karanlık maddeydi; bu da onu kozmoloji ve temel fizik açısından doğal bir laboratuvar haline getiriyor.

İlk adımlar atılıyor

NASA, Ay’ın öteki yüzüne dev radyo teleskop kurmayı planlıyor

Tam Boyutta Gör


NASA, Ay yüzeyinden radyo gözlemlerine yönelik ilk adımını 2024 yılında attı. Intuitive Machines’in Odysseus aracıyla Ay’ın Dünya’ya bakan tarafına ulaştırılan ROLSES-1 cihazı, ilk Ay radyo verilerini topladı. Ancak konumundan dolayı topladığı sinyallerin neredeyse tamamı Dünya kaynaklıydı ve bilimsel değeri sınırlı kaldı.

Bu yıl içinde NASA, Ay’ın uzak yüzüne küçük ölçekli bir radyo teleskop yerleştirerek, gözlemlerin uygulanabilirliğini yeniden değerlendirecek. Eğer bu denemeler başarılı olursa ve gerekli bütçeler onaylanırsa, LCRT için süreç daha parlak olabilir.